jump to navigation

Angjelologjia

Postuar tek: Doktrinat e Biblës

Angjelologjia është doktrina e engjëjve.

I. Perkufizimi

A. Shprehja. “I bĂ«n erĂ«rat lajmĂ«tarĂ« tĂ« tij dhe flakĂ«t e zjarrit shĂ«rbĂ«torĂ« tĂ« tij” (Psalmi 104:4). “EngjĂ«lli i Zotit zĂ« vend rreth atyre qĂ« kanĂ« frikĂ« prej tij dhe i çliron” (Psalmi 34:7). “ÇfarĂ« Ă«shtĂ« njeriu, qĂ« ta mbash mend, dhe biri i njeriut, qĂ« ta vizitosh? MegjithatĂ« ti e bĂ«re pak mĂ« tĂ« ulĂ«t se PerĂ«ndia, dhe e kurorĂ«zove me lavdi dhe me nder” (Psalmi 8:4-5). “Ja, unĂ« po dĂ«rgoj lajmĂ«tarin tim pĂ«r tĂ« pĂ«rgatitur rrugĂ«n para meje” (Malakia 3:1a). “Pastaj ai do t’u thotĂ« edhe atyre qĂ« do tĂ« jenĂ« nĂ« tĂ« majtĂ«: “Largohuni nga unĂ«, tĂ« mallkuar, nĂ« zjarr tĂ« pĂ«rjetshĂ«m, tĂ« pĂ«rgatitur pĂ«r djallin dhe engjĂ«jt e tij” (Mateu 25:41). Shihni gjithashtu Zanafilla 19:1,15; 24:7; 28:12; Psalmi 103:20; Hebrenjve 1:7,14; Mateu 11:10 dhe Luka 7:27.

B. Shpjegimi.

1. PĂ«rkthimi. Hebraishtja e Testamentit tĂ« VjetĂ«r dhe greqishtja e Testamentit tĂ« Ri e pĂ«rkthejnĂ« fjalĂ«n “engjĂ«ll” si “ambasador, lajmĂ«tar, deputet, ose shĂ«rbĂ«tor”.

a. PĂ«r lajmĂ«tarĂ«t njerĂ«zorĂ«. Nga njĂ« njeri tek tjetri: “Kur lajmĂ«tarĂ«t e Gjonit u larguan, ai filloi t’u thotĂ« turmave pĂ«r Gjonin: ‘Ç’dolĂ«t tĂ« shihni nĂ« shkreti? NjĂ« kallam qĂ« e tund era’?” (Luka 7:24a).

b. PĂ«r lajmĂ«tarĂ«t njerĂ«zorĂ« qĂ« mbajnĂ« njĂ« lajm hyjnor. “AtĂ«herĂ« Hagai, lajmĂ«tari i Zotit, i shpalli popullit mesazhin e Zotit, duke thĂ«nĂ«: ‘UnĂ« jam me ju, thotĂ« Zoti’” (Hagai 1:13). Shihni gjithashtu Galatasve 4:14.

c. PĂ«r pĂ«rkujdesje jopersonale. Kjo mund tĂ« jetĂ« ndonjĂ« gjymtim fizik. “Dhe, qĂ« tĂ« mos mĂ« rritet mendja pĂ«r shkak tĂ« jashtĂ«zakonshmĂ«risĂ« sĂ« zbulesave, m’u dha njĂ« gjĂ«mb nĂ« mish, njĂ« engjĂ«ll i Satanit, pĂ«r tĂ« mĂ« rĂ«nĂ« me grushta, qĂ« tĂ« mos mbahem me tĂ« madh” (2 Korintasve 12:7).

d. PĂ«r peshkopĂ«t ose predikuesit. “EngjĂ«llit tĂ« kishĂ«s nĂ« Efes shkruaji: kĂ«tĂ« thotĂ« ai qĂ« mban tĂ« shtatĂ« yjet nĂ« tĂ« djathtĂ«n e tij dhe qĂ« ecĂ«n nĂ« mes tĂ« shtatĂ« shandanĂ«ve prej ari” (Zbulesa 2:1). Shihni edhe Zbulesa 1:20; 2:8,12,18; 3:1,7,14.

e. PĂ«r demonĂ«t pa trup. “Por farisenjtĂ«, kur e dĂ«gjuan kĂ«tĂ«, thanĂ«: ‘Ky i dĂ«bon demonĂ«t vetĂ«m me fuqinĂ« e Beelzebubit, princit tĂ« demonĂ«ve’” (Mateu 12:24; 25:41).

f. PĂ«r qeniet qiellore. Shihni Zanafilla 18.

g. PĂ«r njĂ« engjĂ«ll tĂ« shquar mbi tĂ« tjerĂ«t: EngjĂ«lli i Zotit. “Dhe EngjĂ«lli i Zotit iu shfaq nĂ« njĂ« flakĂ« zjarri, nĂ« mes tĂ« njĂ« ferrishtjeje. Moisiu vĂ«shtroi dhe ja qĂ« ferrishtja po digjej nga zjarri, por nuk konsumohej” (Eksodi 3:2).

2. Simbolika. Termi “engjĂ«ll” nuk Ă«shtĂ« njĂ« emĂ«r personal, por Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« njĂ« titull qĂ« pĂ«rshkruan njĂ« zyrĂ«.

C. Emërtimi.

Janë tre engjëj, emrat vetjakë të të cilëve ne i dimë:

1. Luciferi. Ky Ă«shtĂ« emri i Djallit para se tĂ« binte. Satan Ă«shtĂ« emri i tij pas rĂ«nies. “VallĂ«, si ke rĂ«nĂ« nga qielli, o Lucifer, bir i agimit? VallĂ« si tĂ« hodhĂ«n pĂ«r tokĂ« ty qĂ« i hidhje poshtĂ« kombet?” (Isaia 14:12).

2. Mikael—KryeengjĂ«lli. Sipas Shkrimeve, ka vetĂ«m njĂ« kryeengjĂ«ll. Ai Ă«shtĂ« pĂ«rmendur nĂ« librin e Danielit dhe tĂ« ZbulesĂ«s. Mikaeli ka tĂ« bĂ«jĂ« me ringjalljen. ËshtĂ« ai qĂ« do t’i bjerĂ« borisĂ« dhe jo Gabrieli. “Por kryeengjĂ«lli Mikael, kur nĂ« kundĂ«rshtim me djallin debatonte pĂ«r trupin e Moisiut, nuk guxoi tĂ« shqiptojĂ« njĂ« gjykim fyes, por tha: ‘Zoti tĂ« qortoftĂ«!’” (Juda 9). “Sepse Zoti vetĂ«, me njĂ« urdhĂ«r, me zĂ« kryeengjĂ«lli [Mikael] dhe me borinĂ« e PerĂ«ndisĂ«, do tĂ« zbresĂ« nga qielli dhe ata qĂ« vdiqĂ«n nĂ« Krishtin do tĂ« ringjallen tĂ« parĂ«t” (1 Thesalonikasve 4:16).

a. Princ i popullit të Danielit, hebrenjtë.

b. Kreu i ushtrisë qiellore të engjëjve.

3. Gabriel. Ky emĂ«r gjendet tek Danieli dhe tek Luka. “DĂ«gjova pastaj nĂ« mes tĂ« lumit Ulai zĂ«rin e njĂ« burri, qĂ« bĂ«rtiste dhe thoshte: ‘Gabriel, shpjegoja kĂ«tij vegimin’” (Danieli 8:16). “Dhe engjĂ«lli, duke iu pĂ«rgjigjur, i tha: ‘UnĂ« jam Gabrieli qĂ« rri nĂ« prani tĂ« PerĂ«ndisĂ«, dhe mĂ« kanĂ« dĂ«rguar qĂ« tĂ« flas me ty dhe tĂ« tĂ« njoftoj kĂ«to lajme tĂ« mira’” (Luka 1:19). Shihni gjithashtu Danieli 9:21-27 dhe Luka 1:26-27.